بیماری اسکیزوفرنی یک نوع اختلال روانی است که با توجه به شرایط خاص آن زندگی فردی و حتی کاری فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی هذیان می‌گوید و مطالبی را عنوان می‌کند که حقیقت ندارد. نشانه های مشابهی بین این اختلال و سایر بیماری های روانی است. بنابراین با شناخت صحیح علائم آن می‌توان به درستی آن را تشخیص داد و حتی مدیریت کرد.
بیماری اسکیزوفرنی چیست؟
اسکیزوفرنی یک بیماری روانی جدی است بر روی عملکرد رفتاری و شیوه تفکر و احساسات فرد مبتلا تاثیر می‌گذارد. این بیماری سیستم فکری و عملکرد فرد را مختل می‌کند. در صورت ابتلا به این بیماری می‌توانید به روانشناس خوب در تهران مراجعه کنید.
سن شروع اختلال اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی معمولا در اواخر نوجوانی و اوایل بزرگسالی رخ می‌دهد. شروع سپتوم ها در افراد مختلف است، ممکن است برای بعضی ها در اوایل ابتلا سریع و آشکار باشد و برای بعضی دیگر تدریجی بروز کند. از خصوصیات این مرحله کناره گیری از زندگی عادی و تعاملات اجتماعی، ضعیف شدن عملکرد تحصیلی و شغلی و نادیده گرفتن بهداشت شخصی است.
علائم اسکیزوفرنی
در اینجا علایم اسکیزوفرنی را شرح می دهیم:
خیال پردازی
منظور از توهم و خیال باورهای غلطی است که به واقعیت نزدیک نیستند. برای مثال ممکن است بیمار فکر کند، کسی او را تهدید می‌کند یا حرکت یا حرفی در جمع یا خیابان مستقیم به او اشاره می‌کند و یا توانایی و یا شهرت منحصر بفرد دارید. همچنین ممکن است فکر کند کسی عاشق او شده است و یا فاجعه ای در حال وقوع است.
توهم
توهم در زمینه های مختلف وجود دارد. توهم شامل شنیدن و بوییدن و چشیدن است در مواردی که خارج از ذهن فرد مبتلا وجود ندارند. شنیدن صدا شایع ترین نوع توهم است. این مورد توهم برای خود فرد بسیار طبیعی بنظر می‌رسد در حالی که افراد اطراف او چیزی نمی‌شنوند. با اسکن از مغز می‌توان متوجه شد که بخش تکلم افراد مبتلا به اسکیزوفرنی دارای توهم شنیداری تغییر می‌کند. توصیف این صداها از زبان خود فرد بیمار به دو صورت است: مودبانه و لذت بخش یا پرخاشگرانه و آزار دهنده.
اختلال فکری
افراد مبتلا به بیماری اسکیزوفرنی درک کاملی بر روی افکار و مکالمات خود ندارند. برخی دیگر در تمرکز کردن بر روی کار یا فکری مشکل دارند و مدام از فکری به فکر دیگر می‌پرند. اختلال فکری منجر به به هم ریختن تکلم آنها نیز می‌شود و فهمیدن حرف های آنها مشکل می‌شود.
رفتارهای غیرطبیعی
افراد مبتلا به اسکیزوفرنی رفتارهای غیرطبیعی و غیرقابل پیش بینی دارند. بعضی از افراد اینطور فکر می‌کنند که انگار اختیار فکر کردن خود را ندارند و افکارشان توسط دیگری کنترل می‌شود. بعضی دیگر این ادعا را دارند که کسی افکار آنها را پاک می‌کند. عده ای دیگر این طور بنظرشان می‌رسد که شخص دیگری اعمال و رفتار آنها را هدایت می‌کند.
علائم منفی
برخی از علائم اسکیزوفرنی سال ها قبل از بروز دوره حاد بیماری نمایان می‌شود. به این علائم اولیه پرودرومال اسکیزوفرنی گفته می‌شود. این علائم از آغاز قریب الوقوع یک بیماری روانی خبر می‌دهد. این علائم به تدریج ظاهر شده و به مرور زمان شدت پیدا می‌کنند. علائم منفی موجب می‌شود که فرد به مرور منزوی شود و بهداشت را نادیده بگیرد. اینکه اسکیزوفرنی در حال پیشرفت است یا خیر، فقط توسط پزشک قابل تشخیص است. علائم منفی عبارتند از:
- از دست دادن علاقه و انگیزه در زندگی
- بی انگیزگی در انجام فعالیت ها
- علاقه نداشتن به روابط دوستانه و روابط جنسی
- عدم علاقه به شروع یک مکالمه و نداشتن احساس خوب از کنار دیگران بودن
- اختلال در خواب
- حالت افسردگی و کج خلقی
انواع اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی پارانوئید
این بیماری دیرتر از سایر بیماری های اسکیزوفرنی بروز می‌کند و از نشانه های آن خیال و توهم است اما در تکلم اختلالی ایجاد نمی‌کند.
اسکیزوفرنی هبفرنیک
به این نوع اسکیزوفرنی نامنظم نیز گفته می‌شود. ابتلا به این بیماری معمولا بین ۱۵ تا ۲۵ سالگی اتفاق می‌افتد. علائم این بیماری شامل افکار منظم و خیال ها در کنار توهمات کوتاه مدت است. فرد مبتلا به این نوع بیماری ممکن است در بحث تکلم دچار مشکل شود.
اسکیزوفرنی کاتاتونیک
این نوع از نادرترین ها است. ابتلا به این بیماری موجب انجام حرکات عجیب و غریب و اختلال در حرکت فرد می‌شود. این مورد از اسکیزوفرنی در بعضی موارد فرد را بیش فعال و گاهی اوقات کاملا بی حرکت و ساکن می‌کند.
اسکیزوفرنی تمایز نیافته
این نوع از اسکیزوفرنی ترکیبی از پارانوئید و هبفرنیک و کاتاتونیک است.
اسکیزوفرنی باقیمانده
اگر زمینه ای از روان پریشی داشته باشید ممکن است به این نوع اسکیزوفرنی مبتلا شوید و حالت منفی از خود نشان دهید.
اسکیزوفرنی ساده
این نوع بسیار نادر است و علائم منفی مانند حافظه ضعیف و عدم رعایت بهداشت و عدم تمرکز را دارد. اما علائم منفی مانند توهم و خیال و افکار نامنظم نیز به ندرت ظاهر می‌شوند.
علل بروز اسکیزوفرنی
در این قسمت به علل بروز بیماری اسکیزوفرنی اشاره می‌کنیم.
- تاثیر عامل وراثت و ژنتیک
- عدم تعادل داشتن شیمیایی در مغز
- عوامل مخرب محیطی
- استعمال داروها و مواد مخدر
راه های تشخیص اسکیزوفرنی
تشخیص این بیماری توسط پزشک متخصص قابل اجرا است. از جمله راه های تشخیص عبارتند از:
- معاینه کردن بدنی
- انجام تست های مختلف
- ارزیابی روانی فرد
عوارض بیماری اسکیزوفرنی
از جمله عوارض ابتلا به اسکیزوفرنی عبارتند از:
- فکر کردن در مورد خودکشی یا اقدام به آن
- اختلالات فکری و وسواس فکری
- اختلال ارتباطی
- مصرف الکل
- علائم افسردگی
- ناتوانی در قرارگرفتن در محیط های اجتماعی
- عدم رعایت بهداشت
- بروز رفتارهای پرخاشگرانه و خشونت آمیز
نتیجه گیری
اسکیزوفرنی اختلال پیچیده و جدی روانی است. این بیماری توسط پزشک قابل تشخیص است. تشخیص به موقع این بیماری به بهبود روند درمان کمک می‌کند و فرد سریعتر به حالت طبیعی در زندگی خود بازمی‌گردد.
