اختلال اضطراب جدایی اختلالی است که به دلیل ترس و اضطراب شدید هنگام دوری یکی از افراد نزدیک روی می‌دهد. این اختلال می‌تواند هم در کودکان و هم در بزرگسالان ایجاد شود. اضطراب جدایی در نوزادان و کودکان خردسال یک حس طبیعی است اما زمانی که متناسب با سن نباشد به یک اختلال و مشکل تبدیل می‌شود که باید درمان‌های مناسب برای آن انجام شود. در ادامه به بررسی دلایل، علائم و روش‌های درمان این اختلال می‌پردازیم.
اختلال اضطراب جدایی چیست؟
اضطراب جدایی در نوزادان معمولاُ از حدود هشت ماهگی آغاز می‌شود. نوزادانی که در این سن قرار دارند از حضور افراد جدید می‌ترسند و تنها در کنار والدین خود احساس امنیت می‌کنند.
در سن دو سالگی کودکان یاد می‌گیرند که والدین و یا افرادی که مراقب آنها هستند پس از ترک او دوباره باز خواهند گشت. اضطراب جدایی در تعدادی از کودکان پس از دو سالگی نیز دیده می‌شود و این موضوع می‌تواند تبدیل به یک اختلال شود.
تفاوت بین اختلال اضطراب جدایی در کودکان و بزرگسالان
مهمترین تفاوت اختلال اضطراب جدایی در کودکان و بزرگسالان، فرد مورد علاقه است. کودکان زمانی که از والدین و یا از مراقب خود جدا می‌شوند احساس اضطراب می‌کنند اما والدین معمولاُ بعد از جدا شدن فرزندان و یا فرد مورد علاقه مانند همسر و معشوق این حس را دارند.
بیشتر بخوانید: افسردگی در کودکان
دلیل اختلال اضطراب جدایی
همان طور که اشاره شد اضطراب جدایی بخشی از رشد کودک است اما اختلال اضطراب جدایی به صورت ترس شدید بروز می‌نماید که متناسب با سن فرد نیست. اختلال اضطراب جدایی ممکن است به صورت ژنتیکی بروز نماید. اما گاهی اوقات عوامل محیطی نیز در ایجاد آن دخیل هستند. مهمترین عوامل تاثیرگذار در اختلال اضطراب جدایی عبارتند از:
- مرگ یکی از اعضای خانواده
- جدایی والدین
- غیبت یک و یا هر دو والد
- جابه جایی جغرافیایی
- تغییر مدرسه
- اضطراب والدین
- والدین معتاد به الکل
- به سرپرستی گرفته شدن و یا فرزند خواندگی
بیشتر بخوانید: افسردگی پس از زایمان
علائم اختلال اضطراب جدایی در کودکان
علائم اختلال اضطراب در کودکان معمولاُ در سنین مهد کودک و یا دبستان آغاز می‌شود. این کودکان هنگام ترک والدین مضطرب و یا عصبی می‌شود. سایر علائم اختلال اضطراب جدایی در کودکان عبارت است از:
- ترس از گم شدن
- ترس از ربوده شدن
- ترس از تنها ماندن
- دنبال والدین و یا مراقب گشتن
- کابوس شبانه
- شب ادراری
علائم اختلال اضطراب جدایی در بزرگسالان
تعدادی از علائم اختلال اضطراب جدایی در افراد بزرگسال مشابه کودکان است که شامل این موارد می‌شود:
- ترس از ربوده شدن
- دنبال عزیزان گشتن
- ترس از تنها ماندن
علائم دیگری که معمولاُ فقط در بزرگسالان دیده می‌شود عبارت است از:
- بروز حملات پانیک زمانی که نمی‌توانند به عزیزان خود دسترسی داشته باشند.
- ترس آسیب عزیزان زمانی که از فرد دور هستند.
- انزوا
- اختلال در تمرکز
بیشتر بخوانید: افسردگی در مردان
علائم جسمانی اختلال اضطراب جدایی در کودکان و بزرگسالان
- دل درد
- سردرد
- سرگیجه
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- درد در قفسه سینه
- اختلال در تنفس
عوارض اختلال اضطراب جدایی
اختلال اضطراب جدایی می‌تواند به یک بیماری جدی تبدیل شود و کیفیت زندگی بیماران را تحت تاثیر قرار دهد. استرس ناشی از این بیماری می‌تواند بر مدرسه، کار و روابط اجتماعی بیماران تاثیر منفی داشته باشد و تبدیل به مشکلات روحی و جسمی شدیدی شود که برخی از آنها عبارتند از:
- نگرانی‌های مزمن
- اختلال در خواب
- افسردگی
- اختلال اضطراب فراگیر و یا اختلال اضطراب اجتماعی
- اختلال وسواس فکری
درمان اختلال اضطراب جدایی درکودکان
اضطراب جدایی در کودکان را می‌تواند با روش‌های زیر کاهش داد:
- دوره‌های جدایی را کوتاه نگه دارید.
- هنگام خداحافظی یک روتین ثابت داشته باشید.
- وقتی وعده‌ی بازگشت می‌دهید طبق قولی که داده‌اید عمل کنید تا اعتماد کودک جلب شود.
- دور بودن را با قرار دادن کودک نزد یک مراقب قابل اعتماد تمرین کنید.
اگر اضطراب جدایی تبدیل به اختلال شود باید درمان‌های تخصصی زیر نظر روانشناس کودک آغاز شود.
این درمان معمولا شامل درمان شناختی رفتاری است و به کودک آموزش می‌دهد که ترس‌های خود را مدیریت نماید و با آموزش مهارت‌هایی، مقابله با اضطراب ناشی از جدایی تمرین نماید. در صورتی که شدت اختلال اضطراب جدایی شدید باشد ممکن است داروهایی نیز برای کودک تجویز شود.
درمان اختلال اضطراب جدایی در بزرگسالان
- درمان شناختی رفتاری
- رفتار درمانی دیالکتیکی: درمانی است که به فرد کمک می‌نماید با احساسات سخت مبارزه نماید.
- درمان خانوادگی
- گروه درمانی
- تجویز داروهایی مانند داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب
پیشگیری از اختلال اضطراب جدایی
هیچ روش شناخته شده‌ای جهت پیشگیری از اختلال اضطراب جدایی وجود ندارد. در صورت مشاهده‌ی این اختلال در کودک (بعد از دو سالگی) و یا یکی از بزرگسالان نزدیک خود بهتر است جهت درمان‌های مناسب به یک مشاور و یا روانشناس مراجعه نمائید.
