اختلالات خواب یکی از شایع ترین مشکلات بالینی است که در پزشکی و روانپزشکی با آن مواجه می شویم. خواب ناکافی یا غیر مفید، می تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی بیمار را مختل کند. اختلالات خواب ممکن است اولیه و یا ناشی از انواع وضعیت های ذهنی، روانی و پزشکی باشند.
اختلالات اولیه خواب؛ ناشی از یک اختلال درون زا در مکانیسم های ایجاد خواب و بیداری یا زمان بندی آن است که اغلب با شرطی سازی رفتاری پیچیده می شود. اختلالات خواب در اثر عوامل مختلفی ایجاد می شود که مانع از خوب خوابیدن یک فرد می شود… تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید…
اختلال خواب چیست؟
اختلال خواب وضعیتی است که اغلب بر توانایی شما برای داشتن خواب با کیفیت کافی تأثیر می گذارد. بسیاری از ما گاهی اوقات با مشکلاتی در خواب مواجه می شویم. معمولاً به دلیل استرس، مسافرت، بیماری یا سایر وقفه های موقتی در روال عادی زندگی شما است. با این حال، اگر به طور منظم در هنگام خوابیدن در شب مشکل دارید، با احساس خستگی از خواب بیدار می شوید یا در طول روز احساس خواب آلودگی می کنید، ممکن است از اختلال خواب رنج ببرید.
اختلالات خواب باعث ایجاد چیزی بیش از خواب آلودگی در طول روز نمی شود. آن ها می توانند آسیب جدی به سلامت روان و جسم شما وارد کنند، از جمله خلق و خو، انرژی و توانایی شما برای کنترل استرس. نادیده گرفتن مشکلات و اختلالات خواب می تواند منجر به افزایش وزن، تصادفات رانندگی، اختلال در عملکرد شغلی، مشکلات حافظه و روابط تیره شود. اگر می‌خواهید بهترین احساس خود را داشته باشید، سالم بمانید و در حد توان خود عمل کنید، خواب باکیفیت یک ضرورت است، نه یک تجمل.
مشکلات خواب مکرر می تواند یک تجربه خسته کننده و ناتوان کننده باشد. شب‌ها بد می‌خوابید، که باعث می‌شود صبح‌ها احساس خستگی شدید کنید و هر انرژی که دارید به سرعت در طول روز تخلیه می‌شود. اما پس از آن، مهم نیست که چقدر در شب احساس خستگی می کنید، باز هم مشکل خواب دارید. و بنابراین چرخه دوباره شروع می شود. اما مجبور نیستید با مشکل خواب زندگی کنید. کارهای زیادی وجود دارد که می توانید برای شناسایی علل زمینه ای اختلال خواب و بهبود خواب، سلامت و کیفیت زندگی خود انجام دهید.
انواع اختلال خواب
جالب است بدانید که چیزی حدود ۸۰ نوع مختلف از اختلالات خواب وجود دارند که مهم ترین آها عبارت اند از:
- بی خوابی (Insomnia)
- آپنه خواب
- سندروم پای بیقرار
- حمله خواب (narcolepsy)
برای آشنایی بیشتر با انواع اختلال خواب، مقاله مربوط به آن را بخوانید.
اهمیت خوابیدن برای بدن
توصیه ی کارشناسان معمولا این است که هر فرد بزرگسال در هر شب، حداقل ۷ تا ۹ ساعت بخوابد. با این وجود ممکن است بعضی افراد به کمتر از این میزان و بعضی دیگر به خواب بیشتری نیاز داشته باشند. یک نظرسنجی اخیر در بنیاد ملی خواب در آمریکا نشان داد که بزرگسالان (سن ۱۸ تا ۵۴ سال) به طور متوسط ۶.۴ ساعت در شب در روزهای هفته و ۷.۷ ساعت در تعطیلات آخر هفته می خوابند. این نظرسنجی روند نزولی زمان خواب در چند سال گذشته را نشان می دهد. افرادی که ساعت های کمتری می خوابند, معمولا افرادی هستند که ترجیح می دهند شب ها از اینترنت استفاده کنند یا کارهای خود را از محل کار به خانه بیاورند. همچنین افراد مسن (۵۵ تا ۸۴ سال) به طور متوسط هفت ساعت در روزهای هفته و ۷.۱ ساعت در تعطیلات آخر هفته می خوابند. خواب این گروه افراد اغلب به دلیل نیاز به دستشویی رفتن، درد های جسمانی یا ناراحتی فیزیکی دچار اختلال می شود.
طبق این مطالعات انجام شده، ساعات خواب کودکان نیز روند نزولی داشته است. با توجه به سن کودکان، ساعت خواب استاندارد آن ها متفاوت است.. با این حال، کودکان به طور میانگین ۱.۵ ساعت کمتر از چیزی که لازم دارند، می خوابند!
مصرف نوشیدنی های کافئین دار، داشتن تلویزیون و کنسول های بازی از مهم ترین عوامل ایجاد اختلال خواب در کودکان هستند.
*خواندن مقاله درمان بی خوابی در نوجوانان توصیه می شود*
علائم اختلال خواب
بسته به شدت و نوع اختلال خواب نشانه های این اختلال می تواند در هر فردی متفاوت باشد، اما بطور کلی علائم اختلال خواب می تواند شامل موارد زیر باشد:
- عدم تمرکز و حواس پرتی
- ناتوانی در به خواب رفتن
- اضطراب و بدخلقی
- افسردگی
- نیاز به چرت زدن در طول روز بدون علت خاصی یا خستگی زیاد
بیخوابی چه عوارضی دارد؟
نداشتن خواب کافی و باکیفیت، باعث احساس خستگی بیشتری می شود. خستگی و خواب آلودگی مداوم در عملکرد های شناختی ذهن تاثیر گذاشته و منجر به بروز اختلال یادگیری در کودکان و نوجوانان، اختلال حافظه در تمام گروه های سنی، اختلالات خلق و خو و تغییرات شخصیتی و حتی افسردگی خواهد شد.
خواب عمیق و با کیفیت، بدون شک نعمت است. افرادی که از این نعمت محروم اند:
- در تصمیم گیری های خود با مشکل مواجه می شوند.
- تحریک پذیری و سرعت واکنش های ضروری آنها کاهش پیدا میکند؛ برای مثال کندی و آهستگی آنها ممکن است باعث وقوع حوادث رانندگی شود.
- علاوه بر اینها، کم خوابی زمینه را برای ابتلا به دیابت، چاقی و بیماری های قلبی مساعد تر خواهد کرد.
بیخوابی به چه کسانی بیشتر آسیب می زند؟
اختلالات مربوط به بی خوابی و احساس خواب آلودگی در طول روز، زنان را بیشتر از مردان درگیر می کند.
مهم ترین علت های اختلال خواب
مشکلات خواب می توانند ناشی از عوامل مختلفی باشد. اگرچه این عوامل متعدد و متفاوت هستند؛ اما نتیجه نهایی تمام آن ها
بهم ریختن چرخه طبیعی خواب و بیداری و کیفیت خواب است. ۸ عامل بسیار مهم و تاثیرگذار در بروز اختلالات خواب، موارد زیر هستند:
- مشکل فیزیکی (مثل داشتن زخم)
- برخی از بیماری ها ( مثل آسم )
- مشکلات روانشناختی ( مثل افسردگی یا اختلال اضطراب)
- عوامل محیطی
- کار کردن یا درس خواندن در شب
- ژنتیک ( حمله خواب یک اختلال ژنتیکی است)
- بالا رفتن سن
درمان اختلال خواب
روش های درمانی این اختلال می تواند در هر فردی با توجه به علت بروز این اختلال و عامل زمینه ای آن متفاوت باشد، اختلال خواب در بیمارانی که مبتلا به بیماری های صرع و سکته که از انوع بیماری های مخرب اعصاب هستند می تواند بسیار شایع باشد، در این گونه از بیماران باید هر گونه اختلال غیر طبیعی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته شود تا بتوان روش های درمانی موثری را برای رفع این اختلال در نظر گرفت. درمان بیخوابی با توجه به علت آن ترکیبی از درمان های پزشکی و تغییرات در سبک زندگی می باشد. افرادی که مبتلا به این اختلال می باشد باید به تمامی توصیه های پزشکشان گوش فرا دهند و دارو های تجویزی را به طور مرتب مصرف نمایند تا با بهبود کیفیت خوابشان بتوانند، اختلال خواب خود را بطرف نمایند و خواب راحتی داشته باشند.
تغییر در سبک زندگی و بهداشت خواب
تغییر در سبک زندگی و بهداشت خواب در کنار سایر روش های درمانی می تواند در بهبود کیفیت خواب کمک شایانی کند. سعی نمایید برای استراحت در ساعات معینی به رختخواب بروید و در ساعت خاصی هم بیدار شوید، با انجام این کار در تمامی روز های هفته به طور چشمگیری کیفیت خواب شما بهبود پیدا می کند و می توانید خواب بهتری داشته باشید.
درمان های پزشکی برای درمان اختلال خواب
در صورتی که اختلال خواب شما بسیار آزار دهنده بود حتما به یک پزشک متخصص در این زمینه مراجعه نمایید تا با استفاده از روش های درمانی این مشکل شما برطرف شود و کیفیت خواب شما بهبود یابد، همان طور که بیان شده بود اختلال خواب علت های مختلفی می تواند داشته باشد پزشک با توجه به علت این اختلال روش های درمانی را در نظر می گیرد که می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تجویز قرص خواب، داروهای ضد آلرژی یا سرما خوردگی، مکمل های ملاتونین
- تجویز داروهایی برای درمانی بیماری که باعث اختلال خواب می شود.
- استفاده از محافظ دهانی برای دندان قروچه
در صورتی که بیمار بدلیل وقفه تنفسی دچار اختلال در خواب شده بود درمان با استفاده از وسایل کمکی یا جراحی صورت خواهد گرفت.
سوالات متداول در مورد اختلال خواب
در نتیجه
باید در همان وهله اول از بهترین روانشناس در تهران یا هر شهر محل سکونت تان کمک بگیرید تا بتوانید در اسرع وقت جلوی شدت این اختلال را بگیرید. در غیر این صورت باید از یک فرد متخصص روانپزشک کمک بگیرید تا بتواند با دارو های مختلفی درمان پزشکی را آغاز کند.
سلام خسته نباشید ببخشید یک سوالی ازتون داشتم من هر موقع به مسافرت می روم نمیتونم بخوام و مجبورم از قرص های خواب استفاده کنم . خواستم بدونم این علت روانی می تونه داشته باشه ؟؟
ممنون
باسلام
در مورد سوال شما به طور خلاصه می توان گفت می تواند مربوط به اختلال روانی باشد که نیاز به بررسی بالینی دارد.
موفق باشید